Mè đen hay vừng(Sesamum indicum L.) là một loại cây ra hoa thuộc chi Vừng (Sesamum), họ Vừng (Pedaliaceae). Nguồn gốc tự nhiên chính xác của cây vừng vẫn chưa được xác định, dù nhiều loài cây trong hoang dã có liên quan hiện diện ở châu Phi và một số nhỏ hơn ở Ấn Độ. Đây là một cây được thuần hóa ở các vùng nhiệt đới khắp thế giới và được trồng để lấy hạt ăn do hạt có hàm lượng chất béo và chất đạm cao. Đây là một cây cao cỡ 1-1,5m. Lá đơn và kép 3 lá phụ, có lông, hoa vàng nhạt, nang có khía, hạt nhỏ. Hạt vừng chứa từ 38 đến 50% dầu. Dầu vừng là một loại dầu ăn tốt. Ở xứ lạnh, dầu vừng có ưu điểm hơn dầu ô liu vì nó khó đông đặc lại.
Bạn đang xem: Bột mè đen hạt sen
Thành phần dinh dưỡng mè đen
-GiàuOmega 3:Một ounce của hạt vừng có chứa 0,1g omega-3 (một ounce hạt vừng tương đương với khoảng 3 muỗng canh). Omega-3 giúp giảm cholesterol, hạ huyết áp và cải thiện chức năng nhận thức. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ khuyến cáo bạn tiêu thụ từ 7 đến 11g axit béo omega- 3 mỗi tuần.
- Hợp chất Sesamin và Sesamolin:Hạt vừng chứa các hợp chất sesamin và sesamolin, có thể giúp hạ huyết áp và bảo vệ gan. Các chất xơ trong vừng có thể giúp ngăn ngừa táo bón.
- Vitamin E, B1 và chất khoáng khác
+ Hạt vừng là một nguồn cung cấp vitamin E. Chúng cũng chứa vitamin B1, sắt, magiê và các khoáng chất khác. Đặc biệt, hàm lượng vitamin E trong hạt vừng rất lớn, đứng hàng đầu trong các loại thực phẩm, trong 100g vừng đen có tới 5,14mg vitamin E.
+ Vitamin E có tác dụng chống oxy hoá, ngăn chặn sự phá hủy tế bào của các gốc tự do, cải thiện tuần hoàn máu, phòng trị bệnh xơ vữa động mạch và tai biến mạch máu não, làm chậm quá trình lão suy, tăng cường sự phân tiết của tuyến sinh dục và dịch vị, điều hòa trung khu thần kinh và dự phòng bệnh đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
- Cung cấp chất béo:Thành phần cơ bản củamèlà chất béo, đây là nhóm thực phẩm giàu năng lượng nhưng ít giá trị dinh dưỡng, nên chiếm tỷ lệ thấp nhất trong các nhóm thực phẩm cơ bản. Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng một chế độ dinh dưỡng cân bằng mỗi ngày cần có đủ ba loại chất béo: chất béo bão hoà (nhiều nhất 10% tổng lượng calo), chất béo không bão hoà đơn (ít nhất 10% tổng lượng calo), chất béo không bão hoà đa (10 – 15% tổng lượng calo).
+ Mè chứa 18% axit béo bão hoà, 40% chất béo không bão hoà đơn và 40% chất béo không bão hoà đa. Như vậy, với người bình thường, chỉ dùng mỗi mè là thực phẩm chứa chất béo thì không đáp ứng đủ các loại chất béo cần thiết cho cơ thể, cần ăn thêm thực phẩm nguồn gốc động vật (thịt, cá…)
+ Khối lượng chất béo ăn vào mỗi ngày tuỳ thuộc nhiều yếu tố: kích thước cơ thể, mức độ hoạt động thể chất, mục tiêu dinh dưỡng. Theo một khuyến cáo, nhu cầu năng lượng cho phụ nữ 19 – 50 tuổi cần 2.200 calo, trên 51 tuổi cần 1.900 calo; với nam giới: 19 – 50 tuổi cần 2.900 calo, trên 51 tuổi cần 2.300 calo. Trên cơ sở nhu cầu năng lượng, sẽ có một mức chất béo tương ứng, chẳng hạn: 2.200 calo cần 73g chất béo, 1.900 calo cần 63g chất béo, 2.900 calo cần 97g chất béo, 2.300 calo cần 77g chất béo… Cứ 100g mè chứa khoảng 50g chất béo và tạo 570 calo.
Công dụng nổi bật của mè đen
Đông y coi vừng đen là một vị thuốc bổ, có vị ngọt, tính bình. Có tác dụng cường thân, nhuận ngũ tạng, đại bổ can thận, chống lão suy, làm đen râu tóc, sáng mắt... Thường dùng chữa các chứng suy nhược như tóc bạc sớm, huyễn vận (hoa mắt chóng mặt do suy nhược), lưng gối đau mỏi, đại tiện táo bón...
Giúp hạ huyết áp:Các nhà nghiên cứu Ấn Độ hướng dẫn người có huyết áp cao sử dụng 35g dầu vừng mỗi ngày (không sử dụng các loại dầu khác). Sau 45 ngày, huyết áp của các đối tượng đã giảm xuống mức bình thường.
Trì hoãn hoặc giảm bớt những tác hại của bệnh Alzheimer:Trong một nghiên cứu được công bố trên “Biological and Pharmaceutical Bulletin” số ra tháng 6/2009, các nhà nghiên cứu kiểm tra tác động của hạt mètrong khẩu phần ăn của con chuột bị bệnh Alzheimer. Kết quả của họ cho thấy rằng chế độ ăn hạt vừng giúp giảm đáng kể những tổn hại và suy thoái thần kinh trong não.
Giảm cholesterol và ngừa xơ động mạch
- Dầu vừng (mè) làm tăng tiết mật.
- Licithin của vừng bổ sung lecithin trong mật, tăng chất lượng mật.
*Chúng ta biết rằng một trong các nguyên nhân chính gây sỏi thận do cholesterol trong mật quá mức bão hoà nên kết tinh. Lecithin của vừng giúp nhũ hoá cholesterol nên không tạo sỏi. Đồng thời vừng làm tăng tiết mật nên có khả năng đẩy sỏi nhỏ vào ruột.
Bổ xương và trị thoái hóa khớp
100g vừng có 1,257mg calci và 3.1mg mangan. Trên lý thuyết là vừng có nhiều calci hơn các thực phẩm thực vật khác.
- Khớp xương tiếp nối hai đầu xương. Khớp gồm một màng bao bọc quanh đầu xương, sụn mềm và chất nhầy. Thoái hoá khớp có thể do mô sụn bị mài mòn mà không tái tạo, cũng có thể do thiếu chất nhày. Thoái hoá khớp có những biểu hiện: đau tại khớp, sưng, hoạt động khó khăn, cứng khớp vào buổi sáng khi mới ngủ dậy. Thoái hoá khớp liên quan đến sự lão hoá, do giảm tốc độ sinh chondrocyte và giảm chất nhầy.
- Vừng cải thiện sự thoái hoá khớp với cơ chế:Chống lão hoá, Mangan củavừng tham gia cấu trúc enzym super oxyd dismuthase (SOD), một enzym quan trọng trong quá trình oxy hoá. Bên cạnh đó, selenium là co-enzym của glutathion peroxydase cũng phong tỏa gốc tự do, chống lão hoá.
- Mangan còn tham gia quá trìnhtái tạo khung sụn.
- Protein và lipid của vừng cung cấp nguyên liệu tổng hợp chondroitin cho dịch khớp.
- Vừng đen đi vào thận nên bổ ích xương tủy.
Những bài thuốc từ vừng đen
So với vừng trắng, vừng đen có nhiều dược tính hơn cả nên được dùng làm thuốc chữa bệnh.
- Giữ cho da đẹp và tóc lâu bạc:Vừng đen 500g đem phơi khô, sao chín, tán ra bột, cho vào lọ sạch dùng dần. Khi ăn, cho 1 - 2 thìa bột vừng vào bát, cho thêm đường tùy theo khẩu vị.
- Chữa đầy chướng bụng:Lấy vừng đen giã nhỏ nấu cháo và cho vào vỏ quýt khô. Khi ăn nêm một ít muối vừa miệng. Ăn vài lần sẽ khỏi.
- Cho sản phụ thiếu sữa:Lấy 30g vừng đen giã nhỏ, cùng với gạo tẻ (50 - 60g) cho vào nước nấu nhừ thành cháo mà ăn. Món cháo này vừa có tác dụng lợi sữa, vừa nhuận tràng, thích hợp với phụ nữ sau khi sinh bị táo bón và không đủ sữa cho con bú. Hoặc, vừng 30g giã nhỏ, tằm rang khô 10g nghiền vụn (có thể theo tỷ lệ này làm nhiều, bảo quản tốt để dùng dần). Cả hai thứ đem trộn với đường đỏ (vị vừa ăn), đổ nước sôi vào, đậy nắp kín, sau 10 phút thì uống. Mỗi ngày uống 1 lần lúc đói. Chỉ uống 2 ngày là sữa bắt đầu ra, uống sau 4 ngày thì sữa ra đều và đủ cho con bú.
- Chữa viêm mũi mãn tính:Lấy một ít dầu vừng đem đun sôi, giữ nhỏ lửa cho sôi nhẹ 15 phút. Khi nguội, đổ dầu vào lọ sạch có nút kín, dùng dần. Ngày nhỏ mũi 3 lần: mới đầu chỉ nhỏ 2-3 giọt, khi đã quen thì tăng lên 4-5 giọt. Sau khi nhỏ thuốc không cử động mạnh 2-3 phút cho dầu lan ra ngấm kỹ vào niêm mạc mũi. Dùng sau 2 tuần sẽ khỏi bệnh.
- Chữa chân tay đau buốt hơi thũng:Đây là chứng do thấp nhiệt thâm nhiễm làm chân tay đau buốt và hơi thũng. Cách chữa: lấy 40g hạt vừng đen, rang có mùi thơm, tán bột, đổ vào 40g rượu, ngâm trong một đêm, chia đều uống nhiều lần, bệnh sẽ giảm dần và khỏi.
- Chữa táo bón:Vừng đen 200g, hà thủ ô đỏ, kỳ tử, long nhãn, tang thầm (quả dâu), bá tử nhân (hạt trắc bá) mỗi vị 100g, mật ong vừa đủ. Tán bột làm viên, mỗi ngày uống 10-20 viên, có thể dùng ở dạng thuốc sắc liều thích hợp.
-------------------------------------------------------------------
Cácsản phẩmtại cửa hàngSức Khỏe Xanhđược nhập khẩu từ Mỹ, Úc, Ấn Độ, Nhật...được kiểm tra, kiểm định đúng chất lượng, đảm bảo tự nhiên và an toàn cho sức khỏe.
Hãyđến cửa hàngSức Khỏe Xanhchúng tôiđể được chuyên gia dinh dưỡng tư vấnMIỄN PHÍcách sử dụng các loại thực phẩmvà sảnphẩm sạch hiệu quả cho sức khỏe của bạn và gia đình.
