bao gồm trịQuốc phòng - An ninhĐa phương tiệnBảo vệ nền tảng tư tưởng của ĐảngKinh tếXã hộiVăn hóaPhóng sự - Điều traGiáo dục - Khoa họcPháp LuậtBạn đọcY tếThể thaoQuốc tếDu lịchTư liệu - hồ sơ
Theo triệu chứng tích khảo cổ học thì trâu xuất hiện thêm ở vn rất sớm với những hóa thạch cổ xương trâu, bò một trong những hang động ở lạng ta Sơn, Hòa Bình, Hà Tĩnh... Tất cả niên đại vài chục vạn năm. Xương trâu, trườn nhà search thấy trong các di chỉ đá bắt đầu và đồng thau sống Phú Thọ, Hà Nội... Có căn cứ để nhận định trâu được thuần hóa cách đây khoảng trên dưới một vạn năm. Hình tượng con trâu nối liền với biểu tượng cây lúa trở thành biểu tượng đặc trưng cho văn minh nông nghiệp & trồng trọt lúa nước.
Bạn đang xem: Con trâu là đầu cơ nghiệp
Phù hợp với tâm lý, tính bí quyết và phong tục tập quán bản địa, bé trâu đi vào văn hóa truyền thống Việt đổi thay hình hình ảnh quen thuộc, một mã biểu trưng cho sự chăm chỉ, hiền lành lành, khỏe mạnh, hóa học phác... Tượng trâu đất sét được tìm kiếm thấy trong các di chỉ Đồng Đậu (niên đại hơn 3.000 năm). Là tài sản quý (vật chất), lại gần gụi (tinh thần) đề nghị trâu được “thiêng hóa” thành đồ gia dụng hiến sinh trong số nghi lễ, hội hè... Hình hình ảnh lễ hội chọi trâu của người việt nam cổ được khắc chạm trên trống đồng... Dẫu vậy đậm nhất là hình hình ảnh mục đồng gồm trong đầy đủ mọi mô hình nghệ thuật dân gian. Về hội họa thì nhanh chóng nhất chắc hẳn rằng trong sách “Giao châu ký” (thế kỷ 3) phác vẽ hình một mục đồng thổi sáo trên lưng trâu. Trong mẫu tranh dân gian thì thật nhiều. Cỗ môn điêu khắc tự hào về các phù điêu mộc đình làng có từ gắng kỷ 15 với tương đối nhiều hình ảnh trẻ chăn trâu rất bao gồm hồn, gần gũi, ấm áp. Đáng chú ý là từ nghệ thuật và thẩm mỹ điêu khắc cho biết quan niệm của từng thời về nghề nông. Thời nào cũng đều có hình ảnh trâu bên trên gỗ cơ mà ở thời Lê Trung Hưng thì nhiều, đa dạng chủng loại và sinh động hơn cả. Soi vào bao gồm sử thì thật đúng với cơ chế khuyến nông của phòng nước thời bấy giờ.
| "Len trâu" sống Đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Hồng Bỉnh Hiếu |
Về thơ, nguyễn trãi có hai câu tốt bút: “Ngư ca tam xướng yên hồ nước khoát/ Mục địch tuyệt nhất thanh thiên nguyệt cao” (Ngư ông cất cha tiếng hát, sương khói mặt hồ nước như rộng ra/ Mục đồng thổi giờ đồng hồ sáo như đẩy trăng trời cao lên). Ở đấy là một quan tiền niệm đề cao con fan bình dân, đề cao tính năng của nghệ thuật thật hiện tại đại, new mẻ: giờ đồng hồ hát, giờ đồng hồ sáo (nghệ thuật) của con người lao động, dù cho là trẻ em, mặc dù là người già cũng hoàn toàn có thể làm đổi thay cả vũ trụ! “Mục đồng” thì “đồng” là trẻ em con, chữ “mục” có bộ “ngưu” chỉ con trâu. Cụ già ta hotline tắt là “trẻ trâu”! Ai ra đời ở phố vẫn thiệt thòi bởi không tồn tại tuổi thơ của trẻ em trâu nghịch ngợm, hồn nhiên, tuy có vất vả (Ai bảo chăn trâu là khổ?!) tuy vậy được chơi phần đông trò của... “quỷ sứ”!!! Huyền sử về Đinh cỗ Lĩnh kể thời xưa nhà vua thời trẻ con để tóc ba chỏm thuộc đám con trẻ vùng khu đất thiêng Hoa Lư cưỡi trâu, lấy cỏ lau có tác dụng cờ tập trận trả đuổi giặc... Chiếc lõi hạt nhân của câu chuyện là ca tụng ý chí tự chủ, niềm tin yêu nước của người việt ta tất cả cả sinh hoạt trẻ trâu! Trâu được “thiêng hóa” tới cả thêu dệt thành lịch sử một thời tiếp sức cho người hero có công. Sách “Công dư tiệp ký” (Vũ Phương Đề) kể đời Trần bao gồm Yết Kiêu (quê Hải Dương, khoảng đó là vùng biển), đêm ấy thấy hai nhỏ trâu nước chọi nhau liền cần sử dụng đòn gánh nhưng phang, trâu lặn xuống hải dương mất tích. Trên đòn gánh còn bám vài tua lông trâu, ông nuốt vào bụng, từ đó có tài năng bơi lặn. Sau này ông góp Hưng Đạo Vương đuổi giặc Nguyên!
Trong văn học dân gian thì trâu là một trong nhân vật tất cả tư bí quyết như một con người, đồng đẳng với người, có tâm tính như người: “Trâu ơi ta bảo trâu này/ Trâu ra bên ngoài ruộng trâu cày với ta/ ghép cày vốn câu hỏi nông gia/ Ta phía trên trâu đấy, ai mà lại quản công”. Chưa phải là lời của bạn nói với con vật mà là lời của fan nói cùng với người. Là tiếng call (trâu ơi), là lời khuyên bảo chân tình (ta bảo). Là sự bình đẳng ở hành vi lao cồn (trâu cày với ta), nghỉ ngơi vị cầm lao hễ (ta trên đây trâu đấy). Hơn thế, trâu với những người gắn bó thân mật trong một mái nhà: “Trên đồng cạn, dưới đồng sâu/ chồng cày, vk cấy, con trâu đi bừa”. Ở đấy là sự đính bó mọi không khí nơi vùng (trên/ dưới, nông/ sâu) trong một kết cấu câu gồm 3 mệnh đề đẳng lập: ông chồng cày/ bà xã cấy/ trâu bừa. Thiếu con trâu đã thiếu khuyết một mảnh hồn trong bức ảnh nông gia yên bình thuở trước!
Kể sơ sơ trâu xuất hiện trong gần trăm thành ngữ, châm ngôn nói về không ít phương diện cuộc sống. Giáo dục và đào tạo con người phải biết phấn đấu ghi vào trang đời vết ấn đóng góp của mình: “Trâu chết để da, tín đồ ta chết để tiếng”. Phê phán thói đố kỵ, ghen ghét: “Trâu buộc ghét trâu ăn”. Vơi nhàng thông báo kẻ lờ lững sẽ thiệt thòi: “Trâu lờ lững uống nước đục”. Phê phán tâm lý tiểu nông “địa phương nhà nghĩa”: “Trâu ta nạp năng lượng cỏ đồng ta”. Câu này còn được “ca dao hóa” để trào phúng nặng nề hơn: “Trâu ta ăn cỏ đồng ta/ tuy rằng cỏ cụt cơ mà mà cỏ thơm”!? nhận xét về một sự ngược đời (cổ xưa/lạc hậu): “Trâu đi tìm kiếm cọc chứ cọc không đi tìm kiếm trâu”. Chế giễu phần lớn kẻ dại dột ngu: “Đàn gảy tai trâu”. Mỉa mai kẻ bắt chiếc sống sượng: “Trâu trườn nhai lại”...
Xem thêm: Mẫu Giấy A4 Có Dòng Kẻ Ngang Đẹp Violet, Dòng Kẻ Ngang
Trong những “lục súc” thì “trâu” bao gồm phần được mếm mộ hơn. Truyện Nôm ngụ ngôn “Lục súc tranh công” tả 6 bé vật: Ngưu (trâu), khuyển (chó), mã (ngựa), dương (dê), kê (gà), heo (lợn) bên nhau tranh công nhằm phê phán gần như nét tính cách căm ghét đố kỵ, nhỏ tuổi nhen của người. Nhỏ vật nào thì cũng kể ra những công lao một bí quyết hợm hĩnh tuy vậy “lời” của trâu được “nương nhẹ” nhất bởi gần với sự thật: “Trâu mỏi nhọc, trâu tức khắc năn nỉ/ 1 mình trâu nói nỗi gian nan”, gồm “hoàn cảnh” kéo cày khổ sở: “Trước cổ đã mang hai loại niệt/ Sau đuôi thêm kéo một chiếc cày/ Miệng sẽ dàm, mũi lại mẫu dây...”.
Duy thành ngữ chỉ hàm nghĩa tiêu cực “đầu trâu mặt ngựa” chỉ các loại người cường bạo vốn gồm từ thành ngữ trung hoa (ngưu đầu mã diện) tiếp trở thành sang văn hóa nước ta. Trong thực trạng văn hóa Hán thì tả cảnh hai loài vật trâu, con ngữa thuộc hạ của Diêm Vương siêng làm trách nhiệm hành hạ, tra tấn kẻ có tội ở địa ngục. Bằng cách nào đấy có bạn lại “cưa sừng làm nghé”-đã tất cả tuổi, vẫn già câng lại vờ vịt ngây thơ, non tơ... Dân gian tổng kết các kiểu kết các bạn thiếu trong sạch là “ngưu khoảng ngưu, mã trung bình mã”. Lại chê trách vui nhộn mà không hề thua kém sâu cay những người dân “thích thể hiện” hầu hết gì không nên với mình “mài sừng mang đến lắm cũng chính là trâu”. Lại có phê phán những hành vi thiếu cân nhắc, giám sát và đo lường sẽ chẳng có công dụng tốt: “Hùng hục như trâu húc mả”...
Hạt nhân ý nghĩa của truyện cười cợt “Trí khôn của ta đây” lý giải đặc trưng của nhị loài vật, hổ gồm da màu sắc vàng, tất cả vằn (vì bị đốt) còn trâu chỉ có một hàm răng (vì cười cợt nhiều). Ko kể chủ đề ca tụng “trí khôn” của fan còn cho thấy thêm trâu là anh em thân thiết, tin cẩn trong phòng nông. Chùm truyện mỉm cười Trạng Quỳnh nói mưu cần sử dụng nghé đấu cùng với trâu. Người Tàu đòi đấu trâu xem mặt nào thắng, nghé của Quỳnh thấy trâu thì “áp sát” rúc vào bụng, vào nách làm bé trâu lớn lớn bi tráng mà vứt chạy. Thế là người hiếu chiến hạ bẽ bàng thua thảm cuộc...
Là con vật gắn bó nhất với những người nông dân Việt không chỉ là trong vấn đề cày ghép mà còn là sức kéo rất đặc trưng của đồng bào miền núi, trung du (kéo mộc từ rừng về), các vùng thì để kéo xe (xe trâu), vùng như thế nào trồng mía thì cần sử dụng sức trâu để kéo đồ vật ép mía làm mật... Trong một trong những sách cổ còn đề cập ngày xưa dùng trâu vào câu hỏi đánh giặc (ngưu chiến). Giờ tù cùng làm bởi sừng trâu vừa là hiệu lệnh, vừa tạo music như thúc giục, cổ vũ fan lính vững vàng vàng, trẻ trung và tràn trề sức khỏe hơn chỗ chiến trường. Ngay thời tiến công Pháp cũng đều có sách nói du kích sử dụng trâu vào vấn đề phá đồn giặc...
Là “đầu cơ nghiệp” cần trong lịch sử, phần đa thời đông đảo quý bé trâu. Thời Lý-Trần có chế độ trọng nông nên có lệnh cấm giết mổ trâu. Ngày đầu năm, theo lệ, vua tự thân làm cho lễ tế Thần nông và cày ruộng Tịch điền. Mặc dù là vua mà lại vẫn gắng cày, “con trâu đi trước chiếc cày theo sau”. Hình hình ảnh này có rất nhiều ý nghĩa, trong những số đó có ý quý mến, tôn sùng bé trâu đáng mến, đáng quý, xứng đáng kính!
Không chỉ gồm ở nước ta mà lễ hội chọi trâu còn phổ cập ở khắp vùng văn minh lúa nước châu Á và miền ven bờ biển Tây tỉnh thái bình Dương. Ngoài thể hiện tại một tín ngưỡng nông nghiệp (cầu mưa, ước phúc,...), sự yêu mến, quý trọng nhỏ trâu..., căn cứ vào thời khắc tổ chức liên hoan (thường vào dịp trăng sáng), tín đồ ta thấy gồm mối liên hệ giữa trâu với trăng và thủy triều (sừng trâu cong như trăng khuyết, vỏ sừng có những lớp ngấn hình thủy triều). Có nhà nghiên cứu và phân tích ví 3 đỉnh của tam giác (trâu-trăng-thủy triều) tạo nên một không khí vũ trụ cơ mà con bạn ở trung tâm. Trăng nối sát với thủy triều (do lực hút của trăng) nên tiệc tùng, lễ hội chọi trâu là 1 cách tiếp thêm sinh lực mang đến vũ trụ và con người. Phù hợp trâu (Sửu) lấn sân vào lịch (âm) phương Đông cũng còn là một từ lý do ấy? Đây chỉ là trong những lớp mã văn hóa truyền thống mới được “bóc” ra từ hình tượng trâu rất gần gũi, không còn xa lạ mà lại khôn cùng xa xôi này (hầu như song song với lịch sử cư dân lúa nước)!
